De overdracht van TBE op de mens vindt doorgaans tijdens een tekenbeet plaats via het speeksel van een geïnfecteerde teek, al kunnen niet-gepasteuriseerde zuivelproducten van geïnfecteerde dieren ook een risico vormen.¹

Teken zijn de voornaamste vectoren en reservoirgastheren van het TBE-virus. Teken kunnen met TBE worden geïnfecteerd door ‘co-feeding’ (wanneer geïnfecteerde en niet-geïnfecteerde teken samen dicht bij elkaar op een gastheer voeden), door voeden op een viremische gastheer of soms transovarieel van geïnfecteerde vrouwtjes op eieren.¹

Niet alle teken verspreiden TBE. Maar in hoog-endemische† gebieden draagt tot 40% van de teken het virus bij zich, hoewel de prevalentie per regio sterk varieert³ (zie het tabblad ‘Wie loopt risico?’ hierboven).

^† Endemische gebieden zijn gebieden waar een infectie in een populatie constant op een beheersbaar niveau wordt gehouden.

Locatie
In meer dan 35 landen is melding gemaakt van TBE. Met TBE geïnfecteerde teken zijn te vinden in delen van Europa, waaronder bepaalde delen van Nederland, Noord-Afrika en Azië.^3,4

Meldingen van TBE betreffen doorgaans hoogten van minder dan 1500 meter. Teken zijn echter ook op grotere hoogten aangetroffen, mogelijk als gevolg van klimaatverandering.⁵ 

Tijd van het jaar
Teken zijn gewoonlijk actief wanneer de temperatuur boven de 6 °Celsius ligt, doorgaans van maart tot november. Afhankelijk van het klimaat kan het tekenseizoen echter jaarlijks variëren.¹

Activiteit
Teken leven buiten en dicht bij de grond, maar zijn zowel binnen als buiten steden, in parken, tuinen en bossen te vinden.⁵

Tijdens buitenactiviteiten kunt u het risico lopen met teken in aanraking te komen, bijvoorbeeld wanneer u deelneemt aan activiteiten op grasvelden, waar teken vaak voorkomen.⁵ 

De meeste mensen die met het TBE-virus geïnfecteerd raken, krijgen geen symptomen. Als ze wel symptomen krijgen, ontstaan die doorgaans tot 2 weken na de beet en volgen ze 2 fasen:⁶

1e fase: griepachtige symptomen gedurende 2-7 dagen gevolgd door een asymptomatische periode van 2-10 dagen.

Hoge koorts, hoofdpijn, vermoeidheid, misselijkheid, spierspasmen

2e fase: betrokkenheid van het zenuwstelsel met symptomen van meningitis en/of encefalitis

Hoge koorts, hoofdpijn, vermoeidheid, misselijkheid, braken en vertigo

De meeste geïnfecteerde personen herstellen volledig, maar bij 35% tot 58% van de mensen met TBE ontwikkelt zich het postencefalitisch syndroom (PES), dat ernstige langdurige complicaties veroorzaakt, waaronder paralyse.⁶

TBE heeft een sterftecijfer van 0,5%-2%. Dit betekent dat tot 1 op elke 50 mensen die symptomen van TBE ontwikkelen, als gevolg van de infectie zal overlijden.⁷