Elke patiënt hoopt dat hij beter is zodra zijn behandeling klaar is. En elke keer ziet verpleegkundig consulent en senior hemato-oncologieverpleegkundige Annie Spelt de teleurstelling op het gezicht, als zij vertelt dat het herstel dan pas begint. Met haar collega’s van de afdeling hematologie en borstkanker van het Erasmus MC volgde de nazorgconsulent en verpleegkundig specialist het traject Target@Work om de aandacht voor werk nog beter in te bedden in de zorg.

Het traject Target@Work is ontwikkeld door de platformorganisatie Fit for Work (waar Pfizer bij aangesloten is). De organisatie zet zich in voor werkbehoud bij ziekte. Target@Work is bedoeld voor zorgteams die steeds vaker te maken krijgen met patiënten die komen met vragen over werk.

Jaarlijks krijgen namelijk zo’n 45.000 Nederlanders in de werkende leeftijd te horen dat ze kanker hebben. En hun aantal groeit. Het doel van Target@Work is om te leren hoe je zorgt dat er standaard aandacht is voor het thema werk, zowel tijdens als na de behandeling.

Mensen met leukemie of lymfklierkanker willen vaak maar al te graag weer aan het werk gaan. Maar de praktijk is weerbarstig en dat blijft een lastige boodschap om over te brengen, vertelt Annie. ’’Met leukemie of een andere hematologische vorm van kanker ben je al gauw een jaar zoet met je behandeling. En daarna volgt een jaar herstel. Mensen zijn vaak teleurgesteld en hebben het gevoel dat ze dubbel gestraft worden.’’
 

Na hun herstelperiode waarin werken vaak onmogelijk is, wordt het krap voor patiënten om te reïntegreren binnen de tijdslijnen van de Wet verbetering Poortwachter. Volgens de wet moet je binnen twee jaar nadat je ziek wordt weer gaan werken en als dat niet lukt, moet je op zoek naar een andere baan.

De belangrijkste les die Annie en haar collega’s hebben geleerd van het traject Target@Work is dat ze patiënten vooral moeten vertellen waar ze hulp kunnen vinden om de weg te vinden door het woud van regels waaraan zowel zieke werknemers als hun werkgevers aan moeten voldoen.

’’Wij moeten niet op de stoel van de UWV-arts of Bedrijfsarts consulent oncologie (baco) gaan zitten’’, benadrukt de verpleegkundig consulent. ’’We voeren gesprekken over werk met mensen, maar kunnen niet hun problemen oplossen’’, zegt Annie. ’’We zijn de spin in het web en wijzen mensen de juiste weg naar hulp.’’

Deelname aan het traject Target@Work heeft de verpleegkundig specialisten en verpleegkundigen verder geleerd dat ze voldoende zicht hebben op het onderwerp werk, zowel tijdens de behandeling als erna. ’’Nu moeten we alleen meer doen om ook naar buiten toe zichtbaar te maken dat werk een belangrijk onderwerp is.’’ Dat willen Annie en haar collega’s op verschillende manieren doen. ’’We delen de Gesprekshulp Werk en Kanker uit aan patiënten, die ze kunnen gebruiken om met hun werkgever in gesprek te gaan over hun werk.’’
 

En dat we er ook voor willen zorgen dat een patiënt niet alleen van ons als verpleegkundig consulenten aandacht krijgt voor hun werk. Maar dat dit gebeurt op andere plekken in hun zorg. En dat hun behandelend arts of een andere verpleegkundige er ook eens over begint.’’

Daarnaast willen ze meer informatie over het onderwerp kanker en werken op hun website te plaatsen. ’’We willen ook patiëntenavonden over dit onderwerp gaan houden’’, zegt de verpleegkundig consulent. ’’Dat is wat Target@Work ons heeft opgeleverd, dat we het onderwerp kanker en werk breder willen trekken. En dat we er ook voor willen zorgen dat een patiënt niet alleen van ons als verpleegkundig consulenten aandacht krijgt voor hun werk. Maar dat dit gebeurt op andere plekken in hun zorg. En dat hun behandelend arts of een andere verpleegkundige er ook eens over begint.’’

Ze vervolgt: ’’Een arts heeft per patiënt maar beperkte tijd. Hij of zij kan niet met iedereen uitgebreid praten over zijn werk. Maar als je als arts merkt dat een patiënt klachten heeft of aan het bloedbeeld ziet dat het niet goed gaat, kun je wel even doorvragen. In de zin van ‘wat doe jij door de week, ben je alweer aan het werk?’ Of je kunt juist zeggen: ‘het is goed als je weer een beetje in actie komt. Je mag weer gaan werken’. Als je ziet dat iemand actiever kan worden. Vervolgens kunnen ze mensen naar ons doorverwijzen voor verdere begeleiding. Dat gebeurt in de praktijk ook regelmatig.’’

"Het is goed als je weer een beetje in actie komt. Je mag weer gaan werken"

Target@Work heeft er tot slot voor gezorgd dat er binnen de afdelingen hematologie en borstkanker niet alleen meer aandacht is voor zieke werknemers, maar ook voor zieke zzp’ers. ’’Er komen steeds meer zzp’ers bij. En de groep zieke zzp’ers die in de rats zit, wordt ook steeds groter. Met Target@Work hebben we gezorgd dat ook dat onderwerp meer op de agenda staat. Werk is nu veel meer dan vroeger onderdeel van de behandeling.’’

Het traject bestaat onder meer uit groepsbijeenkomsten, maar bijvoorbeeld ook uit informatie over de Gesprekshulp Kanker en Werk die verpleegkundigen aan patiënten kunnen geven. Zodat ze met hulp van de Gesprekshulp met hun werkgever kunnen praten over hun werk, hun wensen, grenzen en elkaars rechten en plichten. Verder leren ze onder meer hoe ze met behulp van een speciale screening een snelle indruk van het werk van een patiënt kunnen krijgen. En ook wordt er uitleg gegeven over Fit for Work-checklijsten die helpen om te kijken of iemand weer aan het werk kan. 

Naast het Target@Work programma heeft Pfizer, samen met andere partners, een gesprekshulp werk en kanker ontwikkeld. Dat is een handige tool die helpt om met elkaar in gesprek te gaan over werk en kanker. In aanvulling daarop is de geaccrediteerde workshop gesprekshulp en de herinneringskaart ‘Hoe gaat het met werken?’ ontwikkelt. Klik op de relevante artikelen voor meer informatie over deze tools en programma’s.