Deze website met internetadres http://www.pfizerpro.nl en alle hierop vermelde informatie is uitsluitend gericht op inwoners van Nederland.
Menu
Close
Leukemie
Kwaliteit van leven
Educatie
Menu
Close
In 1957 vond de eerste stamceltransplantatie plaats.1 Destijds was deze ingreep grensverleggend. Het is na 50 jaar nog steeds de enige behandeling die patiënten met bloedkanker kan genezen.2,3
Allogene hematopoëtische stamceltransplantatie (HCT) is in de afgelopen halve eeuw vrijwel hetzelfde gebleven. Tenminste, als u kijkt naar de techniek. Wat is er wél veranderd? Denk bijvoorbeeld aan de ontwikkelingen op het gebied van de selectie van patiënt en stamceldonor, verzameling van stamcellen, HLA-typering, ondersteunende behandeling, preventie van complicaties en conditionering.2,3
Tegenwoordig kent HCT een breed toepassingsgebied dankzij de bovengenoemde ontwikkelingen. Maar in de begintijd van de stamceltransplantatie was deze behandeling vooral weggelegd voor patiënten met aplastische anemie of bloedkanker in een gevorderd stadium waarbij alle gebruikelijke behandelingen hadden gefaald.2
Hieronder beschrijven we in het kort wat HCT is. Daarbij komen de patiëntselectie, soort stamceldonor en conditionering kort aan bod. Daarna kunt u verder lezen over HTC bij patiënten met bloedkanker. Tenslotte ontdekt u hoe Pfizer en Matchis sinds een aantal jaar met vereende krachten zoeken naar passende stamceldonoren.
Bij HCT krijgen patiënten stamcellen van een geschikte donor via een infuus toegediend. De donorcellen zoeken het beenmerg van de gastheer op om daar te rijpen om de reguliere hematopoëse te herstellen zodat leukocyten, erytrocyten en trombocyten weer hun werk kunnen doen.
Wanneer is stamceltransplantatie mogelijk? Dat hangt van de patiënt en de ziekte af. De volgende aspecten spelen onder andere een rol: het subtype leukemie, de stadiëring en patiëntfactoren zoals leeftijd, algehele conditie en comorbiditeiten.
Of een HCT mogelijk is, hangt niet alleen af van de patiënt, maar ook van de donor. Daarbij wordt op de volgende drie manieren gekeken naar de relatie tussen stamceldonor en leukemiepatiënt:
De voorbehandeling vindt plaats met chemotherapie en radiotherapie. Bij de meest intense behandeling is het de bedoeling om met chemotherapie en eventueel radiotherapie zoveel mogelijk overgebleven tumorcellen te doden. Zware chemokuren roeien de tumorcellen uit, zodat de gezonde getransplanteerde donorcellen het weer over kunnen nemen.
Wanneer de intensiteit lager is, krijgt de patiënt lichte chemotherapie. In dat geval leunt het slagen van de behandeling meer op de afweerreactie van het transplantaat tegen de tumorcellen die zijn overgebleven in de gastheer, ook bekend als het graft-versus-tumoreffect.
Voor de keuze van het type conditionering wordt gekeken naar de patiënt. Kan hij of zij de belasting aan?
De eerste HCT ooit vond plaats bij een uitbehandelde leukemiepatiënt.5 Nu is HCT toepasbaar bij de vier meest voorkomende soorten leukemie: zowel bij acute- en chronische lymfatische leukemie als acute- en chronische myeloïde leukemie.6,7,8,9
De overwegingen die worden gemaakt om te beslissen of een leukemiepatiënt in aanmerking komt voor HCT, zijn te uitvoerig om hier te bespreken. Daarom verwijzen we u naar de relevante richtlijnen van ALL, AML, CLL en CML voor de gedetailleerde aanbevelingen van uw collega’s waarin zij de overwegingen voor HCT helder hebben uiteengezet.
Uiteraard heeft de patiënt het voor het zeggen. Om patiënten een weloverwogen keuze te laten maken is het cruciaal dat ze begrijpen wat het betekent om een stamceltransplantatie te ondergaan. Hoe is dat het beste uit te leggen? Met behulp van de video over allogene stamceltransplantaties kunnen patiënten de complexe informatie over HCT beter doorgronden.
Het leven van patiënten verandert, daar zet Pfizer zich voor in. Hoe dan? Dat kan met geneesmiddelen. Maar wat leent zich hier beter voor dan een levensveranderende behandeling zoals HCT? Het is een zware, ingrijpende behandeling die niet zonder risico is, maar wel de kracht in zich heeft om ongeveer de helft van de behandelde patiënten te genezen.
Om patiënten met bloedkanker die in aanmerking komen voor een transplantatie een zo groot mogelijke kans op genezing te geven, ondersteunen we de zoektocht naar stamceldonoren. De zoektocht naar een geschikte donor begint bij de familie. Bijvoorbeeld een vader, moeder, broer of zus. Zo ontstaat in 30% van de gevallen een match. Bij elke andere match is geen sprake van verwantschap. De levenspaden van patiënt en donor kruisen elkaar dan voor het eerst bij de stamceldonorbank.
De kans dat in ons land een match ontstaat is klein: 4% van de Nederlandse patiënten ontvangt stamcellen van een Nederlandse donor. Daarom is iedere aanmelding van potentiële donoren bij de stamceldonorbank van Matchis van levensbelang en daar draagt Pfizer aan bij.
Stichting Matchis zorgt ervoor dat patiënten met leukemie en andere ernstige bloedaandoeningen, die in aanmerking komen voor een stamceltransplantatie, zo snel mogelijk de best passende donor krijgen. Momenteel staan in Nederland 390.000 mensen als stamceldonor ingeschreven.
HOVON leukemie werkgroep i.s.m. met Nederlandse vereniging voor Hematologie, en Hematon. (2020, 9 september). Richtlijn acute lymfatische leukemie - Diagnostiek en behandeling.
Wilt u een bijwerking melden? Gebruik dan het meldformulier bijwerkingen.
U kunt dit formulier downloaden of opslaan en het vervolgens sturen naar [email protected].
De informatie die op deze website wordt aangeboden is uitsluitend bedoeld voor zorgverleners in Nederland. Bent u geen zorgverlener, maar patiënt of consument, ga dan naar www.pfizer.nl.
2023 Pfizer© Alle rechten voorbehouden.